پنجمین نشست از سلسله نشستهای تخصصی «سرگذشت خیابان لالهزار» با حضور شهابالدین ارفعی، نگار جوکار و بهروز مرباغی و علاقمندان به معماری و تاریخ خیابان لالهزار روز یکشنبه، چهاردهم اسفند ماه در سالن جلسات ساختمان شماره ۳ خانه سینما برگزار شد.
در ابتدای این نشست شهابالدین ارفعی، خیابان لالهزار را در دورهای از زمان به عنوان کانون عرضه موسیقی و تئاتر فاخر برشمرد و اظهار داشت: این خیابان تا پیش از آنکه دچار تحولات ناشی از کودتای ۲۸ مرداد بشود، یک بستر مناسب برای تولید اندیشه و هنر بود. یک مجموعه فرهنگی که در آن هنر به معنای تجربه تجریدی امکان ظهور و بلوغ پیدا میکند.
دوره دوم به تولد هنر عامهپسند اختصاص دارد که به ویژه پس از ۲۸ مرداد ۳۲ و سرکوب جریانهای روشنفکری امکان بروز و حیات پیدا میکند. در این دوره عامل کیفیت جای خود را به عنصر استقبال اجتماعی میدهد. اینگونه است که به جای هنرمندانی چون قمر و نوشین شاهد رشد هنرمندانی چون سوسن و آغاسی هستیم. البته باید به عنصر پذیرش اجتماعی به مثابه امر مهمی که نباید آن را فراموش کرد، دقت داشته باشیم.
در ادامه این نشست بهروز مرباغی با طرح این پرسش که چرا لالهزار بستر و مرکز فعالیتهای فرهنگی شد؟ به عنوان سخنران بعدی به بیان نقطه نظرات خود پرداخت.
وی با اشاره به سخنان ارفعی در خصوص زندگی قمرالملوک وزیری گفت: لالهزار در معماری و شهرسازی، قرار بود نماینده جدا نشدنی مدنیت مدنظر حکومت باشد. در حالی که به نظر من لالهزار نقطه شروعِ جدا شدن سفره جامعه مدنی از حکومت میباشد. این خیابان چند ویژگی شاخص دارد. از جمله آنکه تمام شاخصهای یک بازار را دارد، ولی بازار نیست. در لالهزار خانهها هستند، اما این خیابان یک بافت مسکونی نیست. در یک معنا باید بگوئیم که لالهزار عرصه شهری نیست، بلکه یک فضای شهری است. در این فضا معماری حرف نخست را میزند.
بخش پایانی این نشست به تجربه بازسازی و بازآفرینی کالبدی خانه سینما اختصاص پیدا کرد. عمارتی که میزبان کارگاه سرگذشت خیابان لالهزار بود. در این بخش ندا جوکار به روند بازسازی این عمارت پرداخت و ضمن شرح معماری خانه، به ویژگیهای بازسازی آن اشاره نمود و با نمایش تصاویر مختلف از روند بازسازی، نمایه کاملی از این فرایند را در معرض دید حاضرین قرار داد. سپس تور تخصصی بازدید از ساختمان با راهنمایی بهروز مرباغی و ندا جوکار صورت پذیرفت و حاضرین به صورت مشروح با ویژگیهای معماری خانه و الگوهای بازسازی آن آشنا شدند.
- گزارش تصویری