تهران | شماره ۳

کد خبر : 5955
۰۱ مهر ۱۳۹۹ - ۱:۱۱

ماهنامه تهران | دوره جدید | شماره 3 | مهر 1399 | 144 صفحه

مدیر مسئول و صاحب امتیاز: احسان میراب‌زاده
سردبیر: مرتضی رحیم‌نواز
مدیر اجرایی: ندا مهیار
مدیر هنری: محمد رحیم‌نواز

جهت تهیه نسخه چاپی این نشریه می‌توانید از طریق این لینک اقدام فرمائید.

یادداشت مدیر مسئول

تهران، شهر بی دفاعی است. شهری که جمعیت شب آن حدود سه و نیم میلیون نفر کمتر از جمعیت روز آن است حدود ۱۰۰ کشور در جهان هستند که هرکدام جمعیتی کمتر از این سه و نیم میلیون نفر دارند. این مقایسه اندازه مشکلات تهران را بهتر نشان می‌دهد. این انقباض و انبساط تهران در هر ۲۴ ساعت که حجم آن در حد جمعیت یک کشور مستقل است، اساساً ارتباطی به خود «تهران» ندارد. بلکه ناشی از این است که تهران چهار دهه است که محل آزمون و خطای سیاست‌های تمرکزگرای دولت‌ها است و قربانی اقتصاد نفتی که ۲۰٪ اشتغالش در بخش ساخت و ساز بوده و همین امر توجیه کننده سبک خاصی در درآمدزائی و اداره شهر به اسم «تراکم فروشی» شده است که در دنیا نظیر نداشته و ندارد.

تهران سرشار از سرمایه و امکانات و فرصت‌های شغلی بعضاً کاذب و همان قدر سرشار از آسیب‌های اجتماعی و فرهنگی شده است. در حالی که بخش عمده‌ای از این سرمایه و امکانات می‌بایست در سایر استان‌ها و براساس یک طرح آمایش سرزمینی ایجاد می‌شد. بحث امروز و دیروز هم نیست.

اما امروز که در اوج اپیدمی «کرونا» و وضعیت قرمز و هشدار آن در تهران هستیم؛ الان که ۶ ماه گذشت که با این ویروس در یک جنگ تمام عیار به سر می‌بریم. برای همه ما ملموس شد که تهران در مواجهه با هر عاملی که شرایط فورس ماژور ایجاد کند چه قدر بی‌دفاع است. چه اپیدمی باشد و چه زلزله یا هر عامل دیگری.

وقتی سه و نیم میلیون نفر ناگزیرند برای معاش آن هم در حد خط فقر در این شهر کار کنند، انتظار قرنطینه طولانی مدت و خانه نشینی برای مهار کرونا، انتظاری فانتزی است. انتظار استفاده از ماسک ۲۵۰۰ تومانی هم همین طور و خیلی انتظارات دیگر…
حالا دیگر «حاشیه نشینی» بلای جان تهران شده است؛ همان که تهران را در برابر هر اپیدمی یا بحرانی به شهری بی دفاع تبدیل می‌کند.

یادداشت سردبیر

تهران، مجازی نیست.

پاندمی کرونا تأثیرات عمیقی بر روابط اجتماعی افراد، به ویژه در کلان شهرها گذاشته است. طولانی شدن روند این همه گیری از یکسو و نیاز انسان به تعامل با یکدیگر باعث شده تا افراد بیش از هر زمان دیگری به شبکه‌های اجتماعی سوق پیدا کنند. دستگاه‌های اجتماعی و ساختارهای آموزشی از شبکه‌های مجازی برای ارتباط گیری با بدنه جامعه دانش آموزان و دانش آموختگان خود اشتفاده می‌کنند و و روز به روز دامنه این بهره‌گیری مجازی افزایش پیدا می‌کند. نکته جالب توجه اینکه مرور تفکر و سیاست‌های این دستگاه‌ها در روزهای پیش از کرونا حرکت در مسیری متفاوت را نشان می‌داد. متولیان فرهنگی کشور در طی دو دهه‌ای که از عمر شبکه‌های اجتماعی می‌گذرد، سیاست واحدی در سرزنش و پرهیز جامعه از ابتلای به آنها اتخاذ کرده بودند؛ اما هم اکنون شاهد یک مسابقه نفس‌گیر در نمایش آنها در این قبیل شبکه‌ها هستیم.

به راستی تغییر چه عنصری باعث چالش در سیاست بنیادین دستگاه‌های فرهنگی کشور شده و چه عاملی خطری که در طی این دو دهه از تریبون‌های رسمی تبلیغ می‌شده را از میان برده است؟ واقعیت ماجرا این است که هیچ اتفاقی رخ نداده و تمرکز دستگاه‌های متولی بر شبکه‌های مجازی از روی ناچاری و بی‌برنامه‌گی آنها در شرایط کنونی است. در این میان سوق دادن کودکان و نوجوانان به عضویت در این قبیل شبکه‌ها می‌تواند فاجعه آمیز باشد.

تیپ شناسی مخاطبین شبکه‌های اجتماعی در روزهای پیش از کرونا مؤید یک نکته مهم است. بررسی‌ها نشان داده که اغلب فعالان و اعضاء این قبیل فضاها به دنبال کسب هویتی هستند که در دنیای واقعی دسترسی به آن برایشان سخت و حتی ناممکن است. ما به ازای واقعی هویتی که اغلب با نمایش زیبایی بدن و تجمل زندگی کسب می‌کنند، در جامعه وجود ندارد.

دوران کرونا با همه مشقت‌ها و سختی‌های آن به پایان خواهد رسید و دیر یا زود جامعه به حالت عادی خود باز می‌گردد؛ در این میان اما خطر واقعی آنجاست که شهر با فوجی عظیم از شهروندانی مواجه شود که در طول این مدت هویتی تازه را جستجو کرده و به آن عادت نموده‌اند. این هشدار تلخی است که بیش از همه مدیریت شهری بایستی به آن توجه کند. مدیریتی که نظام فرهنگی آن، توان، خلاقیت و بودجه خود را با گشاده دستی در کنسرت آنلاین، گفتگوی آنلاین، سوگواری مجازی، گردشگری برخط و… صرف کرده و از کارنامه ضعیف خود شادمان است.

فهرست مطالب

خرده روایت‌ها