یکی از خیابانهای نسبتاً پر رفت و آمد و پر زرق و برق تهران که هنوز هم پس از گذشت سالها درخشندگی و رونقی دارد، خیابان لالهزار است. این خیابان در زمان فتحعلیشاه قاجار خارج از محدوده دارالخلافه قرار داشت که فضای بزرگی را تشکیل میداد و آن را به همین مناسبت باغ لالهزار میگفتند. این محوطه وسیع گردشگاه و محل تفریح جمعی از رجال و اعیان و بزرگان قوم بوده که در روزهای تعطیل و گاهی عصرها سواره با کالسکه و اسب به آنجا میرفتند و گشت و گذار میکردند. در اینجا باید گفت که در آن روزگار دولت وقت یک ساختمان بزرگ در باغ ایجاد کرده بود تا از سفرا و نمایندگان خارجی در آنجا پذیرائی نمایند.
ناصرالدین شاه هم گاه و بیگاه با کالسکه مخصوص به آنجا رفت و آمد میکرد. بعدها در باغ لالهزار وسائل تفریح و تماشا فراهم آورده و زمانی قسمتی از آنجا را به باغ وحش اختصاص داده، نمایشهای جالبی از حیوانات وحشی رام شده از قبیل فیل و شتر و انواع میمون میدادند.
در عهد ناصری در آنجا خیابانهای مرتب و میدانهای وسیع و خیابانی به مانند خیابان شانزلیزه پاریس ایجاد شد و به همین جهت حصار و نردههای باغ خراب شده و درختهای آن را قطع کردند. از باغ لالهزار دو خیابان متولد گردید، اولی خیابان لالهزار و دومی خیابان لختی (اکباتان) گردید. وقتی خیابان لالهزار از باغ لالهزار بوجود آمد، خط واگون اسبی را به این خیابان کشیدند و همین امر موجب ترقی و پیشرفت لالهزار گردیده و در آن تعداد زیادی خانه و مغازه به وجود آمد که همین مغازهها بعداً رونقی پیدا کرده، خیابان لالهزار را به صورت بهترین خیابانهای دارالخلافه در آوردند.
«اورسل» سیاح معروف فرانسوی که از این خیابان دیدن کرده بود درباره لالهزار چنین توصیف کرده است:
خیابان لالهزار به خیابان دکتر طولوزان نیز معروف میباشد. زیرا این پزشک یا حکیمباشی مخصوص و مشاور مورد اعتماد ناصرالدینشاه در این خیابان سکونت دارد. محل مسکونى این پزشک، یک کاخ مجلل نیست، بلکه خلوتکده دنج سادهای است که در خور یک پزشک وارستهای چون او میباشد. در مقابل خانه حکیمباشی، یک پارک عمومی نسبتاً زیبائی قرار دارد. کلیه محلات مشرف به خیابانهای لالهزار و دولت بعد از جلوس ناصرالدینشاه احداث و آباد گردیده است. سابقاً در این قسمت شهر جز خرابهها و یا باغهای اختصاصی شاهزادهها، از ساختمان و آبادانی خبری نبود، در صورتیکه حالیه در این محله جدید چند خیابان وسیع و زیبا کشیدهاند و خانههای مجلل و اعیانی چند نفر از افراد سرشناس ایرانی و محل اقامت اروپائیان در همین خیابانها واقع شده و از جمله خانه خارجیان خانه کنت دومونت فرت اطریشی، رئیس نظمیه تهران بود که در همین خیابان بود و هنوز هم چهار راهی بنام همین کنت در خیابان لالهزار وجود دارد.
منبع:
- ایران قدیم و تهران قدیم | ناصر نجمی | انتشارات جانزاده | چاپ اول ۱۳۶۲ | صفحه ۳۳۴ و ۳۳۶
- دارالخلافه تهران | ناصر نجمی | انتشارات همگام | چاپ دوم مرداد ۱۳۶۲ | صفحه ۱۱۱ و ۱۱۳