محسن دولو بدون شک یکی از سرآمدان هنر کاریکاتور در ایران است. فردی که بسیاری از هنرمندان و اساتید کنونی کاریکاتور و گرافیک ایران از شاگردان و همکاران او هستند و جایگاه او در هنر کاریکاتور ایران ستودنی و ارزشمند است.
او در سال ۱۲۹۹ در شهر تهران به دنیا آمد. علاقهاش به نقاشی، با مشاهده کاریکاتورهای مجلات عصر مشروطه به سمت این هنر گرایش پیدا کرد و خیلی زود او را به کشیدن کاریکاتورهای گوناگون وا داشت.
آغاز فعالیت جدی مطبوعاتی دولو به شهریور ۱۳۲۲ باز میگردد. در هفدهم شهریور این سال، دولت وقت ایران با فشار متفقین مجبور شد تا از بیطرفی کشور در جریان جنگ جهانی دوم عبور کرده و رسما به دولت آلمان اعلام جنگ کند. او به این بهانه کاریکاتوری کشید که روزنامه ایران ما به صاحب امتیازی جهانگیر تفضلی اقدام به انتشار آن کرد.
کاریکاتور تصاویر جداگانهای بود که دولو از آدولف هیتلر، علی سهیلی (نخست وزیر)، سپهبد احمد امیراحمدی (وزیر جنگ) و میرزا حسنخان اسفندیاری (رئیس مجلس شورای ملی) کشیده بود و آنها را برای روزنامه ایران ما ارسال کرده بود. صبح روز بعد انتشار تصویر علی سهیلی برای تیتر نخست روزنامه که خبر از تصمیم دولت ایران برای آغاز جنگ با آلمان میداد، نقطه آغازین دورانی بود که در آن محسن دولو را به یکی از برجستهترین کاریکاتوریستهای ایران تبدیل کرد.
دولو در دوران فعالیت حرفهای خود با مطبوعات بسیاری همکاری کرد. او همچنین به عنوان طراح پوستر فیلم، آثار متعدد و متفاوتی از خود به یادگار گذاشته است. اما نقطه اوج فعالیتهای دولو به انتشار نشریه «کاریکاتور» مربوط است. مجلهای که به خواست و حمایت امیرعباس هویدا منتشر شد تا در نقطه مقابل مجله توفیق به فعالیت بپردازد. نشریهای که انتقادات تند و طنزگونه آن از دولت و حکومت و به ویژه از شخص نخست وزیر، محبوبیت بسیاری پیدا کرده بود و اکنون لازم بود تا با تقویت رقبایی قدرتمند از دامنه نفوذ و تاثیرگذاری آن کاسته شود.
دولو از دوران ریاست هویدا در شرکت نفت و انتشار مجله تلاش او را میشناخت و در مطبوعات وابسته به شرکت نفت و همچنین در مجله تلاش کاریکاتورهای بسیاری کشیده بود. او با قبول این مسئولیت و انتشار منظم و باکیفیت مجله کاریکاتور، نسل جوانی از کاریکاتوریستها را تربیت کرد که برخی از آنها همچون جواد علیزاده، بهمن عبدی و… در رشته کاریکاتور صاحب نظر و جایگاه شدند. او علیرغم رقابت شدید با مجله توفیق، همراهیهایی نیز با آن داشت. به ویژه پس از توقیف نشریه، هنرمندان و کارکنان نشریه توفیق اغلب به مجله کاریکاتور آمدند و با این نشریه به همکاری پرداختند.
محسن دولو به خاطر کاریکاتور چهره نیکیتا خروشچف، نخستین جایزه بینالمللی ایران را از جشنواره مونترال کانادا (۱۳۴۶) به نام خود ثبت کرد. این موفقیت جهانی راه او را برای انتشار نشریهای مختص به خود باز کرد. و این چنین بود که نشریه کاریکاتور در ششم مرداد ۱۳۴۷ شماره نخست خود را منتشر کرد و به صورت مستمر تا پایان دوران حکومت پهلوی به انتشار خود ادامه داد.
محسن دولو علاوه بر فعالیت مطبوعاتی و هنری، تجربه حضور در مجلس شورای ملی را نیز در کارنامه خود دارد. او در بیست و سومین دوره مجلس شورای ملی به نمایندگی از مردم ورامین راهی بهارستان شد و از شهریور ۱۳۵۰ تا شهریور ۱۳۵۴ در این کسوت باقی ماند.
زندگی دولو بیش از آنکه متن جذاب و جالبی داشته باشد، از حواشی جذابی برخوردار است. او شاهد ترور احمد دهقان در دفتر مجله تهران مصور در ساختمان گراند هتل بود. جایی که در فروردین ۱۳۲۵، آتلیه خود را در همسایگی دفتر تهران مصور بنا ساخته بود. او همچنین در این ساختمان با ناصر فخرآرائی همکاری داشت. کسی که در ۱۵ بهمن ۱۳۲۷ اقدام به ترور محمدرضا پهلوی کرد.
دولو همچنین صاحبخانه دکتر حسین فاطمی بود و در آن خانه در جلسات متعددی که دکتر فاطمی برگزار میکرد، حضور پیدا میکرد. ارتباط مستمر او با احمد دهقان نیز بخش مهم و جالب توجهی از زندگی او را به خود اختصاص داد.
انقلاب مردم ایران در بهمن ۱۳۵۷، نقطه پایان فعالیتهای مطبوعاتی و هنری محسن دولو بود. نشریه او علیرغم آنکه در دوران انتشار، انتقادات بسیاری به دولتمردان پهلوی و اوضاع سیاسی کرده بود. توسط مدیران انقلابی توقیف شد. چه بسا در صورتعدم منع نیز، دولو علاقهای از خود برای ادامه انتشار نشان نمیداد. به هر ترتیب دهههای پایانی عمر دولو در سکوت و سکون گذشت و پدر کاریکاتور مطبوعات و یکی از برجستهترین هنرمندان کارتونیست ایران از فعالیت بازماند. سکوتی که در نهایت در پنجم دی ۱۳۷۶ به آرامشی ابدی تبدیل شد و محسن دولو روی در نقاب خاک فرو برد.