دم جنبانک ابلق با نام علمی Motacilla alba، یکی از فراوان‌ترین گونه‌های موجود پرندگانی است که به‌راحتی می‌توان آن را از روی مشخصات ظاهری‌اش شناسایی نمود. جثه کوچک به همراه دم‌دراز، پاهای باریک، اندام نحیف و به‌ویژه رنگ سیاه‌وسفیدش، این پرنده را از سایر پرندگان هم‌خانواده خود متمایز می‌سازد.
گونه‌های مختلف این جانور زیبا را می‌توان در بسیاری از نقاط جهان مشاهده نمود. در این میان گونه‌ای که آن را می‌توان بومی شهر تهران دانست، حد واسط بین دو نژادی است که در شمال و شمال غربی ایران و نیز در مناطق شرقی ایران مشاهده می‌شوند.
طول بدن این پرنده بین ۱۷ تا ۱۹ سانتیمتر است و از مشخصات بارز آن می‌توان به بدن باریک، دم بلند، پیشانی، صورت و شکم سفید، رنگ طوسی پشت بدن و رنگ سیاهی که روی سر تا پشت گردن، چانه و سینه‌اش را پوشانده اشاره نمود.
در این‌گونه جانوری تفاوت چندانی بین نوع نر و ماده وجود ندارد و تنها از روی پررنگ‌تر بودن رنگ سر و سینه است که می‌توان نوع نر را از نوع دیگر تفکیک نمود. با این وجود در تابستان رنگ پشت بدن نوع نر در نژادی که در شمال و شمال غربی ایران زندگی می‌کند خاکستری رنگ و گونه‌های آن سفید است. در حالی که پرنده نر در نژادی که زیستگاه آن در مشرق ایران قرار دارد، در همین زمان پشتش سیاه‌رنگ بوده و سفیدی سرش منحصر به پیشانی و ناحیه ابروها می‌باشد. این تفاوت در نوع ماده هر سه گونه جانوری موجود در ایران دیده نمی‌شود و شکل ظاهری آن‌ها تقریبا یکسان است. بدین ترتیب که در سطح پشتی آن‌ها خاکستری رنگ بوده و سیاهی سر و سینه آن‌ها نیز از پرنده‌های نر کمتر است. این سیاهی در پرنده‌های نابالغ تقریبا محو شده و بطور کلی بدن آن‌ها به رنگ خاکستری و سفید می‌باشد.
پراکنش این پرنده در جهان سراسر اوراسیا، آمریکای شمالی، خاورمیانه و چین را شامل می‌شود. این پراکندگی در ایران به صورت کامل صورت پذیرفته و در تهران می‌توان آن را به‌آسانی در بوستان‌ها و فضاهای سبز و نیز حریم رودخانه‌ها و جریان‌های مداوم آب مانند نهرهای شهری مشاهده نمود.
آشیانه دم‌جنبانک در شکاف ساختمان‌ها و حفره سنگ‌ها قرار دارد. در موعد باروری که معمولا هر دو سال یک‌بار می‌باشد، نوع ماده بین ۵ تا ۶ تخم خاکستری با خال‌های قهوه‌ای می‌گذارد که جوجه‌های آن ۱۲ تا ۱۴ روز پس از تخم‌گذاری به دنیا می‌آیند و بین ۱۳ تا ۱۶ روز پس از تولد توسط والدین خود از حشرات تغذیه می‌شوند.
دم جنبانک در انواعِ پرندگان دونده دسته‌بندی می‌شود و اغلب موارد می‌توان آن را بر روی زمین مشاهده نمود. همچنانچه آشیانه این پرنده نیز در اغلب موارد هم‌سطح با زمین و یا در ارتفاع کمی از آن واقع شده است.
