• امروز : شنبه - ۱۷ آذر - ۱۴۰۳
  • برابر با : Saturday - 7 December - 2024
::: 324:: 0
12
اسکندر مختاری:

حفاظت از لاله‌زار، یک مطالبه اجتماعی است

  • کد خبر : 2156
  • ۳۰ بهمن ۱۴۰۱ - ۲۰:۱۲
حفاظت از لاله‌زار، یک مطالبه اجتماعی است
ظهور و بلوغ این خیابان را باید نتیجه اقدامات بلدیه شهر طهران و «حداکثر شعور موجود در کشور» بدانیم. همچنانچه لاله‌زار فعلی نیز نتیجه اقدامات بلدیه تهران و درک مدیریت شهری از هویت تاریخی و فضاهای با ارزش شهری است.

دفترهای تهران | لاله زار | فاطمه مرادی |دکتر اسکندر مختاری در نخستین جلسه از سلسله نشست‌های کارگاه «سرگذشت خیابان لاله‌زار» با اشاره به این نکته که شهر تهران یک موجود زنده است و این شهر دوره کودکی، جوانی، مرگ و دوره نوزایی دارد. وضعیت کنونی خیابان لاله‌زار را به دوره کهنسالی این خیابان تشبیه کرد و گفت: ما وظیفه داریم به دوام و بقای بخش کهنسال شهر اهمیت بدهیم. اگر این کار را انجام ندهیم، شهر ما یک شهر بی‌هویت می‌شود، شهر بی‌هویت هم تعلق مکانی ایجاد نمی‌کند.

وی در ادامه افزود: شهر تهران در طی تاریخ تحولات خود، نشانه‌هایی را به جا می‌گذارد که من به این نشانه‌ها «میراث شهری» می‌گویم، میراث شهری بازگوکننده ارزش‌های یک شهر در قالب نشانه‌ها است. ما هرچقدر از نشانه‌های کالبدی حفاظت کنیم، به زنده شدن و زنده ماندن خاطره‌ها کمک کرده‌ایم.

این استاد دانشگاه در ادامه با اشاره به بافت تاریخی مرکزی شهر تهران گفت: در خیابان لاله‌زار، نشانه‌های شهری به سه دوره قابل تقسیم است. از دوره اول که لاله‌زار به صورت باغ بود، نشانه‌هایی باقی مانده است. در این دوره لاله‌زار به صورت باغ – شهری در شمال میدان توپخانه قرار داشت. هنوز در بخش‌هایی از این خیابان می‌توان با امتداد این باغ مواجه شد.

دوره دوم مربوط به خانه – باغ‌هایی است که از دوره قاجاریه در این خیابان شکل گرفت و برخی از آن‌ها همچنان وجود دارند. این خانه باغ‌ها، نشانه‌های تاریخی شهر می‌باشند. از جمله این خانه – باغ‌ها می‌توان به خانه باغ اتحادیه، منزل علاءالدوله، منزل پیرنیا و منزل ناصر الملک اشاره کرد.

یکی دیگر از خانه‌هایی که از دوره قاجار به جا مانده، خانه هدایت است که قبل از انقلاب قرار بود تبدیل به موزه بشود؛ ولی این کار عملی نمی‌شود و دذر کمال ناباوری و تاسف در زمانی که آقای دکتر عارف وزیر علوم بود، این خانه را به بیمارستان امیر علم واگذار می‌کنند و بیمارستان نیز این مکان را به مهدکودک تبدیل می‌کند. بعدها نیز خانه خاندان هدایت به کتابخانه و انبار تبدیل می‌شود. باید توجه داشته باشیم که این خانه ثبت آثار ملی شده و هر گونه تصرف در آن باید با مجوزها و دستورالعمل‌های میراثی تطبیق پیدا کند.

اسکندر مختاری در ادامه با اشاره به وضعیت مناسب منزل سفیر دانمارک، از سرنوشت خانه بوشهری ابراز نگرانی کرده و خواستار رسیدگی به وضعیت رو به تخریب این خانه شد.


دفترهای تهران | لاله زار | کارگاه شناخت خیابان لاله‌زار |


وی در ادامه این نشست با اشاره به نقش خیابان لاله‌زار در شکل‌گیری جریان زندگی مدرن شهری، به تاریخچه کسب و کار در آن پرداخت: تجارتخانه هلندی‌ها و بسیاری دیگر از مغازه‌ها و فروشگاه‌های موجود در لاله‌زار در اوایل قرن چهاردهم خورشیدی، نقش مهمی در انتقال تکنولوژی و جریان مد روز به ایران داشتند. فروشگاه‌هایی که دیگر هیچ اثری از آن‌ها برجای نمانده است.

هتل‌ها و تماشاخانه‌های لاله‌زار نیز به گفته این استاد دانشگاه در جریان نوزایی شهری و ایجاد نقاط مکث خاطره‌انگیز شهری موثر بود.

دکتر اسکندر مختاری در ادامه ضمن اشاره به این نکته که تهران در وضعیت کنونی فاقد نشانه‌های شهری مشخصی چون خیابان لاله‌زار است، ظهور و بلوغ این خیابان را نتیجه اقدامات بلدیه شهر طهران دانست و از آن با عنوان «حداکثر شعور موجود در کشور» برای ساخت یک شهر آرمانی نام برد. همچنانچه لاله‌زار فعلی را نیز باید نتیجه اقدامات بلدیه تهران (مدیریت شهری) بدانیم.

اسکندر مختاری از میراث باقی مانده از لاله‌زارتاریخی گفت و اقدام شهرداری و میراث فرهنگی در حفاظت از لاله‌زار را ناکافی دانست.

به گفته این استاد دانشگاه، میراث شهری معاصر از دهه ۷۰ و خیابان لاله‌زار مشخصا از سال ۱۳۷۵ مورد توجه قرار گرفت. وی با انتقاد ازعدم اجرای طرح‌های بازآفرینی شهری در خیابان لاله‌زار، فضاهای به جا مانده از این بافت تاریخی را یک فرصت مهم برای ایجاد تحول در نظام هویتی تهران برشمرد و از همه علاقه‌مندان، هنرمندان، کارشناسان و دانشگاه‌ها خواست تا در مقاطع مختلف و عناوین گوناگون و متنوع به موضوع لاله‌زار ورود پیدا کنند و حفاظت از آن را به عنوان یک مطالبه اجتماعی در سطح جامعه مطرح سازند. چراکه همه آن چیزی که ما را به عصر جدید می‌برد در خیابان لاله‌زار وجود داشت.

لینک کوتاه : https://daftarhayetehran.com/?p=2156
  • نویسنده : فاطمه مرادی
  • 798 بازدید